VIII etap działalności SCWEW w Bydgoszczy

VIII, ostatni etap działalności SCWEW w Bydgoszczy

       W ósmym, ostatnim etapie działalności, bydgoski SCWEW kontynuował realizację zadań koncentrujących się na zapewnieniu dostępności i wysokiej jakości edukacji dla wszystkich uczniów, niezależnie do jakiej szkoły czy przedszkola uczęszczają.

     W okresie od kwietnia do czerwca 2023 r. Specjalistyczne Centrum Wspierające Edukację Włączającą przeprowadziło:

• 8 rad szkoleniowych, mających na celu podniesienie kompetencji pracowników przedszkoli i szkół ogólnodostępnych
• 16 konsultacji eksperckich indywidualnych i grupowych dla nauczycieli i specjalistów. Konsultacje to próby doboru jak najbardziej właściwych rozwiązań w zdiagnozowanych obszarach wsparcia, adekwatne do specyfiki funkcjonowania każdego dziecka i grupy zróżnicowanej
• 16 konsultacji w zakresie wsparcia specjalistycznego dla rodziców i uczniów. Konsultacje odbywały się cyklicznie wg ustalonego plany pracy lekarza psychiatry i psychologa np. Omówienie i wykorzystanie testu ADOS;
• Sieć współpracy i samokształcenia dla nauczycieli i wychowawców przedszkoli i szkół ogólnodostępnych, która umożliwia dzielenie się wiedzą i umiejętnościami w aspekcie poszukiwania sposobów radzenia sobie z problemami
• 8 ewaluacji działań w każdym przedszkolu i szkole objętej projektem, zmierzających do oceny efektywności wsparcia udzielonego w trakcie trwania projektu.
• Bieżące instruktaże dotyczące prawidłowego korzystania z wypożyczonego sprzętu i pomocy dydaktycznych, wskazówki dotyczące możliwości technicznych i wykorzystania. Dzięki rzeczowym konsultacjom z koordynatorami SCWEW, są one powiększone o kolejne, nowe i dedykowane egzemplarze.

         Już od ponad roku Specjalistyczne Centrum Wspierania Edukacji Włączającej w Bydgoszczy aktywnie realizuje zadania rozpowszechniania i promocji w ramach kampanii społecznej na rzecz edukacji włączającej. Dokładnie 8 czerwca 2022 r. rozpoczęliśmy Miejskim eventem rekreacyjno – sportowym w ramach kampanii społecznej wspierającej edukację włączającą „Szkoła równych szans, dla wszystkich”. Uczestniczyło w nim 13 bydgoskich placówek dydaktyczno – wychowawczych: 8 biorących udział w Programie pilotażowym Edukacji włączającej, 3 bydgoskie Ośrodki Szkolno – Wychowawcze oraz 2 zaprzyjaźnione Szkoły Podstawowe. 

          W ósmym etapie działalności SCWEW Bydgoszcz nie sposób było odejść od bardzo skutecznej i przynoszącej bardzo wymierne efekty dalszej kampanii społecznej na rzecz edukacji włączającej i szeroko pojętej inkluzji.

• W kwietniu 2023 r. zaprojektowano i zlecono wydruk plakatów informujących o działalności SCWEW, które umieszczone zostały w taborze komunikacji miejskiej w Bydgoszczy. Wydrukowano także teczki, notesy oraz zamówiono specjalne smycze z nadrukiem SCWEW.
• W maju br., eksponowaliśmy banery, rollupy, gadzety i koszulki z napisami SCWEW Bydgoszcz na Wojewódzkim Turnieju Piłki Nożnej zespołów szkół specjalnych i biorących udział w projekcie pilotażowym oraz w trakcie konferencji naukowo szkoleniowej podsumowującej działalność Specjalistycznego Centrum Wspierającego Edukację Włączającą w Bydgoszczy - "Filary edukacji włączającej w szkole równych szans dla wszystkich".
• W tym czasie ukazał się również artykuł promujący działalność SCWEW w Bydgoszczy w prasie bydgoskiej „Express Bydgoski” w artykule „Szkoła równych szans dla wszystkich - Pilotażowy projekt dotyczący edukacji włączającej w Bydgoszczy podsumowany”.
• Także w ramach kampanii społecznej w ósmym etapie działania, zaprojektowano oraz zamówiono wielkopowierzchniowe bilboardy na ulicach miasta w celu kolejnej ekspozycji ważnych informacji dotyczących działalności SCWEW w Bydgoszczy oraz możliwości wsparcia dla dzieci i uczniów o zróżnicowanych potrzebach edukacyjnych.

          14 czerwca br., na terenie Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego nr 3 w Bydgoszczy odbył się kolejny event dla dzieci i młodzieży z bydgoskich szkół i przedszkoli w ramach trwającej w naszym mieście kampanii społecznej na rzecz edukacji włączającej. Nowe wyzwania oświatowe koncentrujące się na zapewnieniu wysokiej jakości edukacji dla wszystkich uczniów, niezależnie do jakiej szkoły, czy przedszkola uczęszczają, wdrażane są już od 2 lat przez Specjalistyczne Centrum Wspierające Edukację Włączającą, w ramach pilotażowego programu w 8 bydgoskich placówkach oświatowych.

          W powyższej imprezie uczestnicy brali udział w zabawach rekreacyjnych oraz rywalizowali w specjalnie przygotowanych zadaniach sprawnościowych na 7 stanowiskach. Najmłodsi uczestnicy czynnie reprezentowali swoje przedszkola i szkoły podstawowe, natomiast uczniowie ze szkół średnich bawili się, a zarazem pomagali w imprezie jako wolontariusze. 

          Oprócz placówek oświatowych w evencie brała udział grupa dzieci – Młodych Sportowców ze Stowarzyszenia Olimpiady Specjalne Polska, którzy uczestniczą w alternatywnym programie #Dołącz do Nas – w Inkluzji nasza Siła. Poniżej placówki uczestniczące w II Miejskim Evencie w ramach kampanii społecznej na rzecz Edukacji włączającej:

Przedszkole nr 11

Przedszkole nr 20

Szkoła Podstawowa nr 10

Szkoła Podstawowa nr 27

Szkoła Podstawowa nr 37

Szkoła Podstawowa nr 66

Młodzi Sportowcy Olimpiad Specjalnych

Technikum nr 4 w Zespole Szkól Chemicznych

Branżowa Szkoła I stopnia nr 5 w Zespole Szkół Drzewnych

VII Liceum Ogólnokształcące

Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy nr 3

             Świetnie zorganizowany i przeprowadzony ze środków SCWEW, festyn w ramach inkluzji dla różnorodnych grup dzieci i młodzieży okazał się kolejnym sukcesem Specjalistycznego Centrum Wspierające Edukację Włączającą w Bydgoszczy, które w okresie upływających 2 lat  w dużej mierze zmieniło nastawienie osób odpowiedzialnych za edukację dzieci i młodzieży oraz spowodowało, że zdecydowanie wzrosły kompetencje
i przygotowanie nauczycieli do realizacji zadań związanych z inkluzją i codzienną pracą w grupach i klasach zróżnicowanych. Wielomiesięczna kampania społeczna znakomicie wypełniła swój cel, którym było poszerzenie świadomości członków społeczności lokalnej dotyczącej zróżnicowanych potrzeb osób w niej funkcjonujących. Ponadto przybliżyła aspekty związane z budowaniem zdrowego społeczeństwa włączającego oraz w ogromnym stopniu edukowała i zintegrowała   środowisko i społeczność lokalną.

              Dzięki partnerstwu Specjalistycznego Centrum Wspierającego Edukację Włączającą i Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy możliwe było ciągłe pogłębianie i poszerzanie wiedzy potrzebnej i niezbędnej do codziennego wspierania najważniejszych filarów wdrażania edukacji włączającej oraz odważnego wskazywania kluczowych warunków, które są niezbędne do trwałości i wysokiej jakości edukacji w polskiej szkole i przedszkolu. Na bazie powyższego partnerstwa, 19 maja 2023 r. w Bibliotece Głównej UKW odbyła się konferencja podsumowująca działania Specjalistycznego Centrum Wspierającego Edukację Włączającą w Bydgoszczy pod hasłem Filary edukacji włączającej w szkole równych szans dla wszystkich. Wzięli w niej udział przedstawiciele bydgoskiego ratusza, kuratorium oświaty, reprezentanci instytucji wspierających, dyrektorzy i nauczyciele zainteresowanych szkół. Na konferencję zaproszono też wybitnych specjalistów w dziedzinie edukacji włączającej - profesorów uniwersytetów w Warszawie, Gdańsku i Bydgoszczy. Uczestniczyła w niej także prof. dr hab. Alicja Chybicka, założycielka Kliniki Przylądek Nadziei - nowoczesnego Centrum Onkologii Dziecięcej we Wrocławiu, która wygłosiła wykład o edukacji włączającej u dzieci chorych na nowotwory.

              Bardzo wymagającym zadaniem VIII etapu działalności SCWEW, było opracowanie publikacji zawierającej opis rozwiązań wypracowanych w trakcie funkcjonowania SCWEW.  Autorzy wywodzący się z kadry SCWEW opracowali publikację pt. Działalność i rola Wypożyczalni Specjalistycznego Centrum Wspierania Edukacji Włączającej (SCWEW) w aspekcie nowych wyzwań oświatowych edukacji włączającej w bydgoskich szkołach i przedszkolach ogólnodostępnych. Praca zamieszczona jest na stronie bydgoskiego SCWEW www.scwew.bydgoszcz.pl.

               Centrum powstało we wrześniu 2021 r. przy Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym nr 3 w Bydgoszczy. Celem było skuteczne dotarcie do uczniów o specjalnych potrzebach, którzy na co dzień uczęszczają do szkół ogólnodostępnych oraz wsparcie nauczycieli, którzy z nimi pracują. Przedsięwzięcie realizowano w ramach projektu pilotażowego prowadzonego przez Ośrodek Rozwoju Edukacji w Warszawie. Projekt finansowany był z Funduszy Europejskich "Wiedza Edukacja Rozwój", a także współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. W Bydgoszczy realizowano go w 8 placówkach: Przedszkolu nr 11, Przedszkolu nr 20, SP nr 10, SP nr 27, SP nr 66, Technikum nr 4
w Zespole Szkól Chemicznych, Branżowej Szkoła I stopnia nr 5 w Zespole Szkół Drzewnych oraz w VII LO.

         Pilotaż pokazał, że możliwe jest zbudowanie szkoły, w której wszyscy uczniowie mają zapewnione warunki do rozwoju oraz nauczania-uczenia się, uwzględniającego ich indywidualne potrzeby i możliwości, a nauczyciele są przygotowani do prowadzenia zajęć z grupą zróżnicowaną. Przez dwa lata działalności SCWEW bydgoskie placówki oświatowe uczestniczące w pilotażu mogły liczyć, m.in., na wsparcie nauczycieli w celu prawidłowego zdiagnozowania potrzeb rozwojowych i edukacyjnych uczniów. Zadbano też o podnoszenie kompetencji kadry oraz pracowników szkół i przedszkoli (specjalistyczne szkolenia, warsztaty, konsultacje i prowadzenie zajęć oraz lekcji otwartych). Placówki miały np. możliwość wypożyczania nowoczesnych pomocy dydaktycznych, sprzętu specjalistycznego. Udostępniono im także materiały edukacyjne do pracy z dziećmi i uczniami ze zróżnicowanymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi. Zaoferowano pomoc w dostosowaniu podręczników, programów i skutecznych metod pracy. Nie zabrakło też współpracy z podmiotami uczestniczącymi w procesie rozpoznawania potrzeb i udzielania pomocy dzieciom oraz ich rodzinom, a także jednostkami administracji publicznej, poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, jednostkami ochrony zdrowia, ośrodkami edukacji nauczycieli oraz instytucjami i organizacjami pozarządowymi.

           Analiza porównawcza ankiet na zakończenie pilotażu wskazała na wyraźny wzrost wiedzy nauczycieli na temat edukacji włączającej. Widać to szczególnie w organizacji pracy i projektowania przestrzeni klasy, znajomości zasad planowania zajęć w grupie zróżnicowanej, doborze środków dydaktycznych, dostosowaniu wymagań edukacyjnych do potrzeb i możliwości uczniów czy wykorzystywaniu zróżnicowanych metod
i form współpracy z rodzicami uczniów. To pokazuje, że potrzebne i wręcz niezbędne jest kontynuowanie tej inicjatywy i dalsze instytucjonalne wsparcie nauczycieli, o które oni sami w przeważającej liczbie zabiegają.

Krzysztof Nowaczyk - ekspert ds. informacji i ewaluacji SCWEW