Głębokie uczenie się, a korelacja międzyprzedmiotowa.

TYDZIEŃ IRLANDZKI Z KORELACJĄ MIĘDZYPRZEDMIOTOWĄ W TLE W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 41 W BYDGOSZCZY

Wspólny krąg tematyczny, holizm i integracja, to nic innego jak  nauka skorelowana. Jest to niezwykle istotny element głębokiego uczenia realizowany w Szkole Podstawowej nr 41 w Bydgoszczy, między innymi podczas tygodni tematycznych.

W dniach 13-17 marca taki tydzień dotyczył dnia św. Patryka i Irlandii. Interdyscyplinarne podejście nauczycieli wszystkich przedmiotów umożliwiło kształtowanie kompetencji kluczowych uczniów w ramach holistycznego podejścia do tematyki irlandzkiej. Nauka na każdym przedmiocie wyglądała inaczej, lecz wszystkie łączył wspólny krąg tematyczny. Było zielono, wesoło i zaskakująco, a jak wiadomo nie od dziś – uczeń uczy się efektywnie, kiedy przełamujemy stereotypy i zaskakujemy, a jeśli do tego chętnie przychodzi do szkoły i bierze udział w aktywnościach edukacyjnych – głębokie uczenie się ma szansę powodzenia. Poniżej kilka przykładów, które mogą stanowić dobre praktyki i inspiracje dla innych nauczycieli i edukatorów.

JĘZYK ANGIELSKI

Dla klas 0-3 przygotowano lekcję kulturową, której celem było poszerzenie wiedzy na temat kultury irlandzkiej i dnia św. Patryka. Uczniowie wskazali położenie Irlandii na mapie świata oraz dowiedzieli się kiedy, gdzie i w jaki sposób świętuje się dzień św. Patryka. Poznali również historię patrona tego święta i nauczyli się nazywać symbole związane z Irlandią i dniem św. Patryka po angielsku. Lekcji towarzyszyły gry i zabawy, np. kolorowanie fragmentów puzzli, które następnie razem musieli ułożyć w całość. Wykonali również eksperyment tworząc samodzielnie tęczę z cukierków Skittles. Na koniec każda klasa namalowała plakat z trójlistną i czterolistną koniczyną używając do tego tylko rąk.

W klasach 4-8 zrealizowano ten sam cel metodą projektu Saint Patrick’s Day. Rolę nauczyciela ograniczono do przedstawienia projektu, nakreślenia ram czasowych jego trwania i koordynowania prac grup oraz ewentualnego weryfikowania materiałów. Uczniowie natomiast decydowali o formach i sposobach realizacji zadania, doborze grup i przydzielaniu sobie ról. W oparciu o zebrany i opracowany przez siebie materiał źródłowy poszczególne zespoły przygotowały narzędzia, które następnie wykorzystane zostały do przeprowadzenia przez nich fragmentów lekcji. Część z uczniów przygotowała prezentacje multimedialne, inni skupili się na tworzeniu gier planszowych, kart pracy, memory czy gier karcianych dotyczących patrona Irlandii, irlandzkiego święta i niezbędnego słownictwa. Na koniec cyklu lekcji inne zespoły sprawdzały stopień opanowania wiedzy kulturowej i umiejętności językowych poprzez przygotowane przez siebie quizy. Podczas realizacji projektu każdy zespół a nawet każdy uczeń mógł znaleźć obszar działania zgodny z jego preferencjami i możliwościami czy zainteresowaniami. Jedni pozostali wierni tradycyjnej pracy ze słownikami, książkami i pracom plastycznym, inni wykorzystali szeroki zakres narzędzi TIK. Dzięki temu było bardzo różnorodnie i ciekawie.

MATEMATYKA

W klasach czwartych św. Patryk sprawdzał umiejętność szybkiego rachowania zarówno w pamięci jak i sposobem pisemnym. Uczniowie wykonywali obliczenia i uzupełniali zielone kapelusze oraz koniczyny poprawnymi wynikami, sprawdzali swoje wyniki z kolegami i koleżankami w zespole. Klasy piąte miały za zadanie rozwiązać zadania tekstowe, tematycznie związane z dniem św. Patryka, dotyczące ułamków dziesiętnych. Dodatkowym wyzwaniem było przetłumaczenie zdań z języka angielskiego, w trudnych przykładach pomagali sobie  słownikiem. Uczniowie klasy 6a doskonalili umiejętność korzystania z informacji. Zespoły tworzyły pytania i zadania do danych zawartych na diagramie, wykresie i infografice. Następnie odpowiadali na wybrane pytania pozostałych zespołów. Otrzymane materiały przedstawiały informację w języku angielskim i dotyczyły Irlandii, w tym społeczności polskiej tego kraju. Klasy 8 spróbowały swych sił w matematycznym Escape Room z liczbą Pi. Natomiast wszystkie pozostałe klasy przystąpiły do wyzwania liczby Pi. Uczniowie uzupełniali wyrażenia arytmetyczne używając tylko trzech cyfr: 3, 1 i 4 tak aby uzyskać dany wynik. Wypisywali również wyrazy rozpoczynające się od liter pi.… z podziałem na kategorie: państwa, rośliny, zwierzęta, rzeczy i frazy matematyczne. Motywem przewodnim był kolor zielony.

JĘZYK POLSKI

W klasie 6b w czasie lekcji języka polskiego wypisywaliśmy na tablicy wyrażenia i słowa, które kojarzą się nam z Irlandią i dniem świętego Patryka. Później zadaniem uczniów było ułożenie krótkich, czterowersowych rymowanek zawierających te wyrazy. Rezultaty swojej pracy przedstawili pod koniec zajęć. Wszyscy zgodnie stwierdzili, że bycie poetą, i to takim, który musi pisać na określony temat, to nie łatwa sztuka. Wiersze stworzone przez szóstoklasistów były zabawne i pomysłowe.

HISTORIA

W klasie 8c odbyła się lekcja o powstaniu wielkanocnym 1916 w Dublinie. Po obejrzeniu zdjęć umieszczonych na tablicy Padlet uczniowie zapisywali swoje refleksje w oparciu o rutynę widocznego myślenia dzięki której uczeń formułuje najpierw bardzo proste myśli, powoli przechodząc do wyrażania szczegółowych opinii. Ich zadaniem było przyjrzeć się zdjęciom przygotowanym przez nauczyciela na potrzeby zajęć i wpisać odpowiedzi w kategoriach: widzę, czuję, zastanawiam się. Następnie uczniowie zespołowo wyszukiwali informacje o powstaniu - kiedy było, dlaczego wybuchło, o co walczyli Irlandczycy, jakie były skutki. Rezultaty swojej pracy umieszczali również w Padlecie. Klasa 6a natomiast przygotowała na Padlecie oś czasu, na której uczniowie zaznaczyli wybrane wydarzenia i ciekawostki z życia Św. Patryka.

GEOGRAFIA

Lekcja odbyła się w klasie 6a. Jej celem było poznanie interesujących turystycznie miejsc w Irlandii w nieco nietypowy sposób. Wszyscy wiemy, że uczniowie uwielbiają na lekcjach wszelkie gry i zabawy, zapewniające nie tylko dobry nastrój, ale równocześnie wspierające samodzielne myślenie, naturalną ciekawość świata, oraz zachęcające do odkrywania tego co nowe i nieznane. Stąd pomysł przygotowania lekcji  z wykorzystaniem pudełek z zadaniami, wymagającymi od uczestników analitycznego myślenia, wnioskowania, a także wytrwałości i odpowiedzialności każdego członka zespołu. Zabawa była przednia.

W pudełkach znajdowały się oprócz krótkiego opisu zadania przedmioty związane z miejscem, które należało odgadnąć, a na tablicy wisiała mapa konturowa wyspy Irlandii z zaznaczonymi ciekawymi turystycznie obiektami, w tym te, które uczniowie mieli odkryć na lekcji. Uczniowie mogli korzystać z telefonów komórkowych.

W zestawie nr 1 znajdowało się zdjęcie obszaru, okruch wapienia, torebka gryki z zagadką – rebusem.
Rozwiązanie: Burren – płaskowyż w północno-zachodniej części hr. Clare zbudowany z ilastych łupków i wapienia, znany z unikatowego krajobrazu krasowego.
Ciekawostka: Charakterystyczne na powierzchni żłobki krasowe noszą nazwę grykes, stąd pomysł umieszczenia w pudełku woreczka kaszy gryczanej i naprowadzenia.
W zestawie 2 było zdjęcie motka włóczki typu moher, okruch wapienia.
 Rozwiązanie: Klify Moheru
W zestawie 3 znajdował się okruch bazaltu, sześciokąt wycięty z papieru koloru czarnego.
 Rozwiązanie: Giant's Causeway – oryginalna formacja skalna na wybrzeżu Irlandii Północnej

W zestawie 4 była lina z włókna kokosowego, butelka z wodą, okruch wapienia.
Rozwiązanie: Antrim położone jest w północno-wschodniej części wyspy, nad Oceanem Atlantyckim i Morzem Irlandzkim. Jedną z najciekawszych atrakcji w tym rejonie jest malowniczo położony most linowy Carrick-a-Rede

W zestawie 5 umieszczono zdjęcie opakowania masła irlandzkiego (z powodu braku kostki masła), korek, foremka do masła (baranek).
Rozwiązanie: Cork - miasto, w którym do niedawna funkcjonowało jedyne na świecie muzeum masła.
W zestawie 6 limeryk Ludwika Jerzego Kerna.
Rozwiązanie: Limerick -  miasto, od którego pochodzi nazwa krótkiego, żartobliwego (często absurdalnego) utworu wierszowanego pochodzącego z osiemnastowiecznej Irlandii.

Każdy z zespołów przygotował krótką informację na temat „odkrytego” obiektu i umieścił ją na mapie. Nic tak nie cieszy, …gdy nauka bawi, a zabawa uczy…

RELIGIA

W klasach trzecich na religii św. Patryk pomógł w wyjaśnić istotę Trójcy Świętej. Pytanie kluczowe do lekcji brzmiało: o co chodzi z tą trójlistną koniczyną? Zaczęliśmy od zagadek. Następnie uczniowie wysłuchali historii zgodnie, z którą św. Patryk szukał sposobu, jak wytłumaczyć tajemnicę Trójcy Świętej. Spacerując po łące, zobaczył trójlistną koniczynę. Z pomocą nauczycielki uczniowie wyciągnęli wniosek, że chociaż koniczyna składa się z trzech części, jest jedna. Podobnie jest z Bogiem. Jest jeden, choć w trzech Osobach. Następnie uczniowie na kartach pracy rysowali liść koniczyny, uzupełnili obrazek naklejkami. Uzupełniali także tekst z lukami. Następnie w grupach na Kartce A3 wklejali informacje dotyczące św. Patryka oraz o symbolach Trójcy Świętej. Wycięte koniczyny ozdabiały pracę. W klasie 6a i 7a przygotowała informacje i ciekawostki dotyczące symboli związanych z Irlandią. Również na zielonej kartce A3 wklejali ilustracje symboli z ich wyjaśnieniem. 

Autorkami dobrych praktyk są Panie:
Katarzyna Fredyk i Katarzyna Łasa - matematyka
Alicja Essuman-Mensah - geografia
Beata Leśniewska- religia
Martyna Zielińska - j. polski
Anna Smeja-Robak, Hanna Podosek oraz Ada Bielawska - język angielski oraz niemiecki
oraz 
Pan Andrzej Kowalewski - historia

Gratulujemy pomysłów i współpracy wszystkim nauczycielom.